Inmiddels ben ik al een aantal weken werkzaam in het mooie Twente. Vaak is het eerste vraag die mij gesteld wordt een vraag naar de afstand. Voor Limburgers klinkt Twente ‘ver weg’, en ik kan u verzekeren: dat geldt ook omgekeerd als Twentenaren aan Limburg denken. Maar als je iets langer over die vraag nadenkt, wordt afstand steeds meer een relatief begrip.
Nabijheid is geen afstand die je met een lengtemaat kunt uitdrukken. Dat kan alleen met een menselijke maat. En laat ik dat nu juist bij velen in Limburg en Twente zien.
Ooit zei een Haagse ambtenaar, waar ik voor een vergadering te gast was, dat een vervolgoverleg ook bij ons in de provincie kon worden georganiseerd. Om meteen na het kijken in zijn agenda op te merken: ‘o nee, dat gaat niet, want dan ben ik een hele dag onderweg’. Alsof ik dat op dat moment niet was. Afstand waarderen heeft blijkbaar iets te maken met het standpunt of startpunt van waaruit je denkt. Den Haag is vanuit de provincie dichterbij dan omgekeerd!
In zowel het Twents als het Limburgs kennen we het woord ‘naober’ (buurman, naaste). In Twente is men trots op het begrip ‘naoberschap’, dat méér is dan de betekenis gemeenschapszin uitdrukt. Voor elkaar zorgen, voor elkaar verantwoordelijkheid dragen, er voor de ander zijn, wordt aldaar mischien wel meer dan elders gekoesterd als een regionale eigenschap. Het valt daarbij op dat men dan verder kijkt dan de eigen straat of familie. De fysieke nabijheid is niet het enige criterium om in actie te komen.
Toen covid-19 Nederland in 2020 in een eerste golf trof, wilde ik als gouverneur de (Lim)burger nabij zijn, diens problemen vernemen, zorgen delen en een hart onder de riem steken. Waardering uiten aan hulpverleners en mensen in essentiële beroep. Door de maatregelen (semi-lockdown, 1,5 meter) lukte dat fysiek nauwelijks. En dus sprak ik dagelijks een podcast (column) in, die ook via diverse media schriftelijk werd verspreid. Afstand anders overbruggen. Nabijheid op afstand.
Misschien hebben de woorden ‘naober’ en ‘nabij’ wel eenzelfde oorsprong. Voor bestuurders en politici is het volgens mij noodzakelijk om de afstand tot burgers te verkleinen, op alle manieren. Om burgers nabij te zijn. Daarvoor is echter wel belangrijk dat men respectvol en met fatsoen met elkaar omgaat. Want gescheld, intimiderend gedrag en minachting verhinderen een goede dialoog, en scheppen juist afstand.
Nabijheid is geen afstand die je met een lengtemaat kunt uitdrukken. Dat kan alleen met een menselijke maat. En laat ik nu juist die bij velen in Limburg en Twente zien.
Ik wens u de nabijheid van veel naobers toe.
Theo Bovens
(verscheen 27-10-2021 in familiemagazine Nummer 1)
