Sommigen worden weemoedig bij het horen van het lied “Het is weer voorbij, die goede zomer”. Per 1 september is de herfst gestart. De scholen beginnen weer, de vakantie is voor velen slechts herinnering. De mooie momenten, het minder gehaaste bestaan, de tijd voor jezelf en je naasten, het zijn allemaal zaken die je graag nog even wenst vast te houden, niet wilt vergeten. En gelukkig hebben we de foto’s nog!
De overgang naar het gewone leven gaat gepaard met vaste gewoontes. De wasmachine draait de uitgebreide vakantie-was, de studenten beginnen aan de introductie, de kinderen aan hun eerste schooldag. En ik? Ik neem het scheerapparaat met tondeuse ter hand om mijn vakantiebaard af te scheren. Deze is ontstaan door jaarlijkse, heerlijke, zomerse luiheid, maar daartoe is geen reden meer.
Maar we mogen niet in weemoed blijven hangen. Want de wereld gaat verder, en onze inzet is gevraagd om er een betere wereld van te maken
Bij het scheren dacht ik terug aan de geslaagde Kroningsfeesten in het Belgische Tongeren. Honderden mannelijke inwoners laten daar eens in de zeven jaar hun baard staan omdat ze als figurant, acteur deelnemen aan de ommegang en spel, en hun rol dat vereist. Het maakt een enorme indruk op de tienduizenden toeschouwers en pelgrims. Om middernacht na de laatste opvoering, opent de kapper zijn zaak en laten de mannen hun baard afscheren. Weemoedig halen ze herinneringen op aan deze geslaagde editie, en zingen ’s nachts nog een laatste lied. Met het verdwijnen van de baard keert het gewone leven terug.
Iets soortgelijks speelt zich elke zeven jaar in het Midden Limburgse Beesel af bij het Draaksteken. Ook daar honderden dorpsgenoten die samen het spel van Sint Joris opvoeren. De mannen laten in de voorbereiding hun baarden tot middeleeuwse proporties groeien. Gemeenschapszin en traditie vieren hoogtij. Gezamenlijk wordt een grootse prestatie geleverd, waarvan duizenden genieten. En weemoed komt als het voorbij is, als de mannen hun baarden afscheren.
Is weemoed iets negatiefs? Niet als we daardoor gestimuleerd raken om de waarden van gemeenschapszin, kameraadschap en gezamenlijk vieren beter te waarderen. In Tongeren en Beesel is de gemeenschap gegroeid, en daar kan men nog jaren op teren. Over zeven jaar laat men zeker opnieuw de baard een seizoen lang staan. En ik heb genoten van mijn vakantie, en zal volgende zomer zeker opnieuw mijn snor laten aanvullen met een baard.
Maar we mogen niet in weemoed blijven hangen. Want de wereld gaat verder, en onze inzet is gevraagd om er een betere wereld van te maken. Dan is soms het afsluiten van een periode nodig om een frisse start te maken. Een nieuwe blik, nieuwe inspiratie, nieuwe ideeën. Maar vaak is het uitvinden van een nieuw wiel niet nodig, omdat bestaande bronnen, teksten en verbanden nog lang niet zijn uitgeput. Ik wens ons toe dat de herinneringen aan mooie dingen en ervaringen, aanstekelijk werken voor het werken aan een prachtige toekomst. Met of zonder baard!
Deze column verscheen 30 augustus 2023 in familiemagazine Nummer 1
